Her ne kadar bizler farkında olmasak da doğanın derinliklerinde bitkiler ve hayvanlar arasında da karmaşık ilişkiler, adaptasyonlar ve etkileyici olaylar yaşanıyor. Bu olaylar sadece ilginç değil aynı zamanda evrimsel süreçleri anlamamızda ve değerlendirmemize de yardımcı oluyor. Gombe Ulusal Parkı’nda gerçekleşen ve “Gombe Şempanze Savaşı” olarak anılan bu olay sadece ilginç bir olay değil, aynı zamanda sosyal yapıların karmaşıklığını, hayvan davranışlarını ve sadece insanlara özgü olduğunu düşündüğümüz şeylerin aslında yanlış olduğunun bir kanıtı niteliğinde. Daha önceki hikayelerimizden hatırlayacağınız insanlarla hayvanlar arasındaki tarihi savaş olan Büyük Emu Savaşı‘nı da bu duruma örnek verebiliriz. Bir gerçek var ki bu dünya da yalnız değiliz ve her olay bizim etrafımızda dönmüyor.
Gelin lafı daha fazla uzatmadan gelin Gombe Şempanze Savaşı’na yakından bakalım.
Gombe Ulusal Parkı ve Gizemli Dünyası
Doğadaki habitatların korunması ve bu habitatlardaki yaşamların anlaşılması için yapılan çalışmalar uzun yıllardır devam etmektedir. Tanzanya’nın güneybatısında yer alan Gombe Ulusal Parkı da bu amaçla yapılmış bölgelerden biriydi. Bu parkın özelliği ise pek çok türün bir arada yaşadığı, çok çeşitli hayvan ve bitki ekosistemlerini barındırmasıydı. Gombe Ulusal Park’ı, nehirler ve ormanları ile yemyeşil vadilerinin üzerinde yükselen dik yamaçlardan oluşmaktaydı. Şempanzeler, bu tepelerde sayıları kırka kadar değişen bölgesel gruplar halinde yaşamlarını sürdürüyorlardı. Fakat bunca etkileyici şeylere sahi olmasına rağmen adı Gombe şempanzelerinin savaşıyla hatırlanacaktı.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: Kafasız Tavuk Mike: 18 Ay Kafasız Yaşayan Mucizevi Tavuk
Gombe Şempanze Savaşı
Gombe Ulusal Parkında şempanzelerin davranışlarını inceleyen ünlü primatolog Dr. Jane Goodall, araştırmalarını normal rutininde sürdürmeye devam ediyordu. Savaşacak olan iki grup ilk zamanlarda Kasakela topluluğu altında birleşik bir şekilde sakince yaşamaktaydı. Fakat Dr. Goodall, Kasakela adlı şempanze grubunun yavaş yavaş parçalanmaya başladığını fark eder. Yaklaşık 8 ay sonra grup liderliği ve kaynakların hakimiyeti için mücadeleye girişen şempanzeler iki ayrı gruba bölünür. Ayrılıkçı grup Kasakela’nın güney bölgesine yerleşir ve Kahama grubu olarak adlandırıldı. Kasakela’da kalan grup 8 yetişkin erkek, on iki yetişkin dişiden oluşurken, ayrılıkçı grup 6 yetişkin erkek ve 3 yetişkin dişiden oluşuyordu.
7 Ocak 1974’te Humphrey, Figan, Jomeo, Sherry, Evered ve Rodolf adlı altı yetişkin Kasakela’lar, bir ağaçta yalnız başına yemek yiyen Kahama erkeği Godi’yi pusuya düşürüp öldürürler ve ilk kanı akar. Godi’yi öldürdükten sonra Kahama grubu dalları sürükleyerek, fırlatarak ve çığlıklar atarak adeta kutlama yaparlar. Godi’nin öldürülmesinden sonra De ve De’nin ardından da Hugh öldürülür. Daha sonra sıra yaşlı Goliath’a gelir. Goliath, Kasakelalı’lara nispeten dostane davransa da nezaketine karşılık verilmez ve o da öldürülür. Bu ölümlerin ardından sadece üç Kahama erkeği kalmıştır: Charlie, Sniff ve sakatlığı olan Willy Wally.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: Bir Dönemin Yaşayan En Uzun Burunlu İnsanı: Mehmet Özyürek
Biraz daha zaman geçtikten sonra, Charlie öldürülür. Charlie’nin ölümünden sonra Willy Wally ortadan kaybolur ve bir daha bulunamaz. Grubun hayatta kalan son erkeği olan Sniff, bir yıldan fazla hayatta kalmayı başarsa da o da Kasakela’lar tarafından öldürülür. Son erkeğin ölmesinden sonra Kahama dişilerinden biri öldürülür, ikisi kaybolur ve üçü ise Kasakela erkekleri tarafından dövülerek kaçırılır. Dört yıllık çatışmanın ardından Kasakela grubu, Kahama’nın eski topraklarını ele geçirmeyi başarır ve Kahama grubu dağıtılır.
Şempanzelerin Savaşı’nın Sonucu
Ancak bu ganimeti ellerinde tutmaları oldukça zordur. Kahama’nın yok edilmesiyle artık Kasakela’lar, Kalande adı verilen başka bir şempanze grubu ile komşu oldu. Savaş yorgunu olan ve sayıca az olan Kasakela’lar, Kalande ile yaşanan birkaç şiddetli çatışmanın ardından korkan Kasakela’lar, yeni bölgelerinin çoğundan vazgeçerler. Sonunda şiddettli çatışmalar sona ere ve her şey normale döner.
Gombe Ulusal Parkı’nda yaşanan bu olay, doğanın gözümüze hoş görünen güzelliklerinin yanı sıra acımasız bir yüzü olduğunu gösteriyor. Ayrıca, şempanzelerin zekalarını ve yeteneklerini, insan evrimini ve sosyal yapının hayvanlarda ve insanlarda nasıl çalıştığını anlamamıza da yardımcı olmuştur. Gombe Şempanze Savaşı, sadece şempanzelerin arasındaki basit bir çıkar çatışması olarak değil, aynı zamanda doğanın bizlere sunduğu büyük bir ders olarak görülmelidir.
Gombe Şempanze Savaşı’nı derlediğimiz içeriğimizin sonuna geldik. Düşüncelerinizi yorum bölümünden bizlerle paylaşmayı unutmayın!
