Bu bir bilim kurgu yazısı değildir. Virüsler davranışlarımızı kontrol edebilir mi? sorusunu kendimize sorduğumuz uçsuz bucaksız bir boşluk içinde kalmaktayız. Bu soru göz önüne alındığında Ovvah ekibi olarak, sizler için bu konu hakkında edindiğimiz bilgileri derledik. Virüsler, daha fazla insanı etkileyebilmek için viral partiküllerinin yayılımını kolaylaştırmak için davranışlarımızı kontrol edebilirler ve bunu çeşitli yollarla yaparlar.
Virüslerin Davranışlarımız Üzerindeki Etkisi
Virüslerin davranışlarımız üzerinde etkileri düşünüldüğünde bir çoğumuzun aklına bu soru gelmiştir. Böyle bir sorunun bir bilim-kurgu romanından alınmış gibi gözükmesi dahi bilim insanlarının alışkın olduğu bir durumdur. Bilim insanlarının yakın amanda yaptığı keşifler neticesinde virüslerin davranışlarımızı değiştirebilecekleri konusunda bulgulara ulaşmışlardır. Elbette ki, bu değişimler gözle görebileceğimiz şeyler değiller. Virüsler irademizi ele geçirip bizim adımıza kararlar alamazlar. Onların izledikleri yol genelde sessiz, dikkatli ve kurnazca olmaktadır. Her canlı gibi bu mikroskobik canlılarında istediği şeyler vardır; hayatta kalmak gibi, çoğalmak gibi yada karmaşık ekosistemlerin parçası olmak gibi.
Bu sebeptendir ki, ilk amaçları bu hedeflerine ulaşmaktadır. Bu hedeflerine ulaşabilmek için daha fazla viral partikül yaymaları gerekir ve konakladıkları konağın davranışlarını değiştirirler. Grip, ishal ya da basit bir soğuk algınlığı dahi geçirdiğimizde yaşadığımız tüm semptomlar enfeksiyonun sağlıklı bireylere yayılması amaçlanarak oluşmuşlardır. Örneğin, hapşırma, davetsiz misafirleri vücudumuzdan çıkarmak için doğal bir mekanizmadan daha fazlasıdır. Bu aynı zamanda virüslerin aslında bir organizmadan diğerine “nasıl” atladığıdır. Ve bunun onlar için işe yaradığını biliyoruz. Bununla birlikte, bununla ilgili gerçekler daha da büyüleyici ve rahatsız edicidir.
Virüsler Davranışlarımızı Nasıl Kontrol Edebilir?
En kötü düşmanımız göremediğimiz düşmanlarımızdır. Bu bağlamda baktığımız zaman gündemimizi oldukça ilgilendiren COVID-19 da dahil edildiğinde “Virüs” kelimesini duyduğumuz korkar hale gelmiş bulunmaktayız. Ancak gerçekte bu canlılar nasıllar, neden bu kadar bizleri korkutuyorlar. Gerçekte, genetik bilgi paketlerinden başka bir şey değiller. Muhteşem bir protein kapsülüyle çevrili kaplardır. Amaçları bellidir; hayatta kalmak ve çoğalarak diğer organizmaların içlerine girebilmektir. Bu organizmalar sadece insanlar değil hayvanlar, bitkiler, mantarlar hatta ve hatta bakterilerdir.
Tüm bu detaylar göz önüne alındığında ve virüslerin davranışlarımızı kontrol edebileceği sorusu sorulduğunda, onlar hakkında bilmemiz gereken ilk şey, düşündüğümüzden daha akıllı olmalarıdır. Virologlar beyinleri olmadığı halde onları oldukça akıllı olarak tanımlıyorlar. Virüsler bir hücreye nasıl gireceklerini, hücreyi nasıl silahsızlandırıp kendi amaçları doğrultusunda kullanacaklarını ve bu durumlar sonucunda hücreyi viral parçacıklarını çoğaltacak hale dönüştürebileceklerini bilmektedirler. Bu değişimlerin nasıl olduğunu görelim.
Hastalığın Belirtileri: Virüslerin Yayılma Yolları
Virüslerin davranışlarımızı kontrol edip edemeyeceğini öğrenmek için yakın tarihli bir çalışma olan ve PLOS Patojenler dergisinde yayınlanlanan bir araştırmaya değineceğiz.
Bu çalışmada, yılda 600.000 çocuğun hayatını kaybetmesine neden olan bir bulaşıcı hastalığı incelemişlerdir. Bu hastalığın nedeni bir rotavirüstür. Bu çalışmada, her yıl 600.000 çocuğun hayatını alan bir tür bulaşıcı hastalığın derinliklerine inmeye çalışmışlardır. Çok yüksek bir figür ve nedeni bir Rota virüsüdür . En belirgin semptomlar sürekli kusma ve ishal halidir. Kusmanın vücudun hastalığa karşı bir savunma mekanizması olduğuna inanılmaktaydı.
Kusma, vücuttan tehlikeli bir element, kötü gıda veya başka bir toksik maddeyi atmak için beyin ve bağırsak arasındaki bağlantıyı takip ettiği düşünülmekteydi. Şimdi, bu ekibinin keşfettiği şey şuydu: Rota virüs, kusma ve ishal mekanizmalarını kontrol edebildiği ve bunu çok özel bir amaçla yaptığıydı: viral partikülleri yaymak ve diğer insanlara bulaşmak.
Davranışsal Viroloji Bilimi
Virüsler davranışlarımızı kontrol edebilir mi? Gördüğümüz gibi, cevap evet. Bunu yaparlar ve stratejileri semptomlarımızı diğer insanları veya hatta diğer konakçıları hedef alan bir enfeksiyon mekanizmasına dönüştürmektir. Hayatta kalma ve üreme hedeflerinde hapşırma, kusma ve ishali kontrol ederler.
Sonuç olarak, bilim bizi bu virüslerin çoğundan korumuştur. Geri kalanlar için, bir aşı yada savunma mekanizması oluşturulmamış olsa da en iyi strateji, sık sık el yıkama ve hijyendir..
